1
00:00:09,640 --> 00:00:27,840
Otrzymałem e-mail od kogoś, kto pisał, że czuje się przygnębiony. Ta osoba jest jednym ze scenarzystów tworzących „Saturday Night Live”, czyli jeden z najpopularniejszych programów komediowych w USA. 

2
00:00:28,000 --> 00:00:41,840
Ten scenarzysta posłuchał jednego z moich nagrań i dzięki niemu poradził sobie ze swoimi problemami. To niesamowite – nawet ludzie z „Saturday Night Live” mnie słuchają. To pewnie stąd biorą wszystkie dowcipy…

3
00:00:45,060 --> 00:01:08,880
Albo może nie. Moje dowcipy nie są na najwyższym poziomie. W każdym razie te transmisje docierają naprawdę daleko. Dziś pomówimy o poważnym problemie – trudno mi zachować powagę, ale się postaram. 

4
00:01:09,000 --> 00:01:24,860
Jest to powszechny problem w naszym społeczeństwie i ludzie chcieli, żebym go poruszył. Ten problem to samobójstwo. To poważny temat, ale nie martwcie się. Jeśli będziecie się za bardzo martwić, to możecie być następni. 

5
00:01:28,000 --> 00:01:43,840
Samobójstwo jest problemem obecnym w naszym świecie. Kiedy ktoś popełnia samobójstwo, ludzie zastanawiają się dlaczego. Podejście buddyzmu do kwestii samobójstwa nie jest tak surowe jak w niektórych religiach, 

6
00:01:44,000 --> 00:01:57,840
dlatego, że buddyści nie wierzą, że życie jest czymś podarowanym przez boga. Nie wierzymy, że człowiek nie ma wyboru i musi żyć, i że nie może bawić się w boga wobec własnego życia. 

7
00:01:58,000 --> 00:02:11,840
W buddyzmie wierzymy, że to twoja kamma, twój wybór, możesz zrobić co chcesz, więc samobójstwo nie jest aktem sprzeciwu wobec boga. Wierzymy jednak, że samobójstwo nie jest mądrym rozwiązaniem; 

8
00:02:12,000 --> 00:02:24,840
wierzymy, że w większości przypadków jest błędem – ale przynajmniej po śmierci dostajesz kolejną szansę. To piękne, że ludzie akceptują fakt, że życie nie kończy się na śmierci. Istnieje reinkarnacja. 

9
00:02:25,000 --> 00:02:37,840
Już to nieraz powtarzałem, ale są na nią bardzo mocne dowody. Są ludzie – nawet wśród tutaj obecnych – którzy pamiętają poprzednie życia i wiedzą, że to wszystko prawda. 

10
00:02:38,000 --> 00:02:57,840
Kiedy ktoś umiera bo popełnił błąd, a reinkarnacja nie istnieje, to fatalnie, bo jeśli miało się tylko jedną szansę, to przez samobójstwo kompletnie się ją zaprzepaszcza. Ale jeśli wiesz, że dostaniesz kolejną szansę, to śmierć nie jest taka straszna. 

11
00:02:58,000 --> 00:03:09,840
W życiu dostajemy wiele szans, których czasem nie wykorzystujemy, ale w życiu chodzi o to, że kiedy robisz błąd, możesz się z niego czegoś nauczyć, a nie zostać za niego ukaranym. 

12
00:03:10,000 --> 00:03:19,840
Jeśli robisz błąd a potem nie możesz się niczego nauczyć, bo miałeś tylko jedno życie, które zmarnowałeś, to to jest idea trudna do zaakceptowania. To nie brzmi sprawiedliwie ani słusznie. 

13
00:03:20,000 --> 00:03:37,840
Cała egzystencja człowieka kończy się tylko dlatego, że popełnił jeden głupi błąd? Wiara, że życie trwa dalej jest o wiele bardziej pokrzepiająca; jeśli wierzycie w to co ja, to wiecie, że to prawda i że człowiek który odbiera sobie życie otrzymuje kolejną szansę. 

14
00:03:38,000 --> 00:03:55,840
Całym sensem naszego życia jest pozwolenie sobie na popełnianie błędów i nie przejmowanie się nimi. Ja robię błędy, wy robicie błędy. Każdy popełnia błędy. Chodzi o to, żeby się na nich uczyć. I rozwijać się dzięki nim. To jest właśnie sens życia. 

15
00:03:56,000 --> 00:04:17,840
Nawet w przypadku dużych błędów, do jakich należy samobójstwo, nie chodzi o to, żeby ukarać siebie albo swoich bliskich, ale o to, żeby czegoś się nauczyć i następnym razem znaleźć inne rozwiązanie. Wszystko w życiu jest lekcją. 

16
00:04:18,000 --> 00:04:33,800
Jeśli ktoś, kogo znacie popełnił samobójstwo, to czego możecie się z tego nauczyć? Po pierwsze, możecie zobaczyć, jak łatwo to zrobić w naszych czasach, i dlaczego ludzie to robią – zazwyczaj dlatego, że cierpią na depresję. Co to jest depresja? 

17
00:04:34,000 --> 00:04:51,800
Poczucie, że nic nie ma sensu i nie ma sensu żyć dalej. Można to zrozumieć w przypadku kogoś, kto jest u kresu życia, choruje na nieuleczalną chorobę i wybiera samobójstwo w formie eutanazji. To można zrozumieć; to ma jakiś sens. 

18
00:04:52,000 --> 00:05:03,800
Ale jeśli mamy do czynienia z kimś, kto nadal jest młody, w miarę zdrowy i ma nadal sporo życia przed sobą, to samobójstwo nie wydaje się rozsądnym rozwiązaniem. Dlaczego ludzie to robią? 

19
00:05:04,000 --> 00:05:32,800
Bardzo łatwo jest popaść w taką depresję, że nie widzi się światełka w tunelu. Zastanawiamy się jaki to wszystko ma sens. Jeśli chcecie poznać sens życia, skorzystajcie z zabiegu akupunktury. Dotkliwie odczujecie sens życia. 

20
00:05:33,000 --> 00:05:52,800
Ważne jest to, żeby nie żyć za bardzo wewnątrz samego siebie; to prowadzi do poczucia izolacji od innych i człowiek myśli tyle, że zaczyna mu odbijać. Dlatego też ludzie uczą się medytacji i uważności: 

21
00:05:53,000 --> 00:06:08,800
to daje świadomość tego, jak działa nasz umysł. Jeśli człowiek nie wie, jak obchodzić się z własnym umysłem i jak działa interakcja z innymi, to zmierza w stronę czarnej dziury, a z niej czasem nie ma wyjścia.

22
00:06:09,000 --> 00:06:25,800
Dlatego właśnie potrzebujemy przyjaciół. Jeśli masz przyjaciela, to żeby wiedzieć co czujesz, będzie musiał wejść w tą dziurę z tobą. Często to robię jeśli rozmawiam z kimś, kto ma depresję i myśli samobójcze. 

23
00:06:26,000 --> 00:06:37,800
Jestem świadomy, że jego życie jest w moich rękach. Rozmawiam więc z nim i próbuję poczuć to, co ta osoba. To oznacza, że muszę wejść w tą czarną dziurę razem z nią. 

24
00:06:38,000 --> 00:06:53,800
Zawsze jednak zabieram ze sobą drabinę, żebym mógł się wydostać i jeszcze wyciągnąć tego człowieka. Tą drabiną jest pewna doza mądrości, życzliwości i świadomości, żeby wiedzieć co się robi. 

25
00:06:54,000 --> 00:07:01,800
Dzięki temu można znaleźć nowy sposób patrzenia na życie. Taki, w którym nie patrzymy tylko na to, co złe. Czasem wystarczy po prostu pobyć z drugim człowiekiem. 

26
00:07:02,000 --> 00:07:14,800
To niesamowite co się dzieje, kiedy tworzymy relację z drugą osobą. Wszyscy mamy na siebie wpływ. Jeśli znasz kogoś, kto jest pięknym, pozytywnym, życzliwym człowiekiem, to trudno wpaść w depresję. 

27
00:07:15,000 --> 00:07:35,800
To tak jak w pewnej historii, której już dawno nie opowiadałem: pewien człowiek – chyba nie będzie mu przeszkadzało, że to opowiem; to był jeden z naszych dozorców. Potem odszedł na emeryturę i przeprowadził się.

28
00:07:36,000 --> 00:07:55,800
Mieszkał sam, daleko od wszystkich przyjaciół i zaczął wpadać w depresję. I zamiast odwiedzić któregoś z przyjaciół albo wpaść z wizytą do mnie, stwierdził, że ma dosyć i postanowił popełnić samobójstwo. 

29
00:07:56,000 --> 00:08:21,800
Mieszkał w przyczepie i planował wybudować dom, ale jeszcze tego nie zrobił. Poszedł do szopy, wziął linę, przywiązał ją do belki w suficie, zawiązał pętlę, przyniósł krzesło, a potem wrócił do przyczepy napisać list pożegnalny. 

30
00:08:22,000 --> 00:08:47,800
W przyczepie było włączone radio. Był w połowie listu, kiedy kogo usłyszał w radiu? Ajahna Brahma. Pomyślał: „o, nie, nie uwolnię się od tego mnicha!” Potem wyrzucił list, odwiązał linę i przyjechał do nas opowiedzieć, co się stało.

31
00:08:48,000 --> 00:08:59,800
Śmiał się z tego zdarzenia, ale tak naprawdę był bardzo blisko samobójstwa. Pomogło mu to, że usłyszał mój głos i nagle wróciło mu poczucie humoru, dzięki któremu zdał sobie sprawę z bezsensu tego, co chciał zrobić.

32
00:09:00,000 --> 00:09:17,800
Czasem ludzie wkręcają się w bardzo negatywne myślenie; depresja bierze się z niewłaściwego myślenia. Przychodząc do takich miejsc jak to, możemy nauczyć się innego sposobu myślenia, dzięki któremu nie wpadniemy w depresję.

33
00:09:18,000 --> 00:09:43,800
Jak wyjść z depresji? Kiedy spędzam kilka tygodni na nauczaniu, nie pamiętam, o czym mówiłem w poprzednim tygodniu, więc wybaczcie, jeśli się powtórzę. Kilka lat temu prowadziłem odosobnienie medytacyjne i jedna z uczestniczek bardzo się zdołowała.

34
00:09:44,000 --> 00:10:03,800
Dlaczego? Bo wszyscy byli szczęśliwi, tylko nie ona. Ja opowiadałem o pięknie medytacji, a ona poczuła, że ma dość bycia szczęśliwą, kiedy nie czuje się szczęśliwa, więc podeszła do mnie, żeby się poskarżyć:

35
00:10:05,000 --> 00:10:20,800
„dlaczego ciągle mówisz mi, że mam być szczęśliwa? Dlaczego wszyscy są tu szczęśliwi? Czuje się przez to nieszczęśliwa!” Myślała, że biorąc udział w takim odosobnieniu albo medytując, trzeba być szczęśliwym. 

36
00:10:21,000 --> 00:10:29,800
Czuliście kiedyś, że wszyscy wokół są szczęśliwi, a wy nie? Nie macie ochoty być szczęśliwi, więc dlaczego mielibyście tacy być? A ludzie wywierają na was presję bycia szczęśliwym. 

37
00:10:30,000 --> 00:10:45,800
Jakiś czas temu dawałem wykład w Sydney i spotkałem faceta, który był Głównym Oficerem ds. Szczęścia w swojej firmie. W Sydney są dziwni ludzie. O, przepraszam, chyba siedzi tu kilka osób z Sydney. 

38
00:10:46,000 --> 00:11:05,800
Dlaczego ludzie muszą być szczęśliwi? Czy to jakieś nowy przepis ustanowiony przez rząd? Każdy, kto nie jest szczęśliwy dostanie mandat? W każdym razie zdałem sobie sprawę, że ta kobieta czuła, że wywieram na nią presję. 

39
00:11:06,000 --> 00:11:18,800
Poszedłem do biura, włączyłem komputer – sprawnie mi poszło, bo już się nauczyłem obsługiwać komputer – i zrobiłem jej licencję na marudzenie. 

40
00:11:20,000 --> 00:11:36,800
Wyglądała bardzo porządnie; elegancką czcionką było na niej napisane: „Certyfikat Upoważniający Tą I Tą Osobę Do Bycia W Marudnym Nastroju Z Jakiegokolwiek Powodu Albo Bez Powodu. Podpisano: Ajahn Brahm, nauczyciel”.  

41
00:11:37,000 --> 00:11:55,800
Dostała licencję na marudzenie. Wystawiałem już wcześniej takie certyfikaty: na złoszczenie, na depresję. Macie prawo mieć depresję. Dałem jej ten certyfikat, a ona spojrzała na niego i uśmiała się do łez, i to był koniec jej marudnego nastroju. 

42
00:11:56,000 --> 00:12:14,800
Na dzień czy dwa. Tak to działa: jeśli ktoś ma depresję, dam mu licencję na depresję. Dlaczego w naszych czasach nie pozwala się ludziom na depresję? Dlaczego się ją stygmatyzuje i traktuje jako coś złego? Ludzie słyszą: „daj spokój, otrząśnij się!” 

43
00:12:15,000 --> 00:12:30,800
Ale życie czasem jest dołujące. Macie prawo powiedzieć: „OK, dziś mam depresję”. Czy jest światowy dzień depresji? Na pewno jest dzień chorych na raka – to było kilka dni temu, dałem wtedy wykład w Cancer Wellness Association.

44
00:12:31,000 --> 00:12:43,800
Czy dzień raka oznacza, że każdy może mieć w tym dniu raka? Bo w dzień czerwonego nosa wszyscy noszą czerwone nosy. Tak samo dzień chorych na depresję: jeden dzień w roku, kiedy wszyscy mają prawo mieć depresję. 

45
00:12:44,000 --> 00:13:04,800
Czy to by nie było wspaniałe? Jednym ze skutków ubocznych byłoby zdjęcie tabu z tej choroby. Ludzie przestaliby myśleć, że jest czymś złym. Nie można popaść w depresję jeśli ma się na to pozwolenie. 

46
00:13:05,000 --> 00:13:25,800
Jeden z moich nauczycieli, Ajahn Chah, kiedyś powiedział – mówił to akurat w kontekście gniewu;  a depresja to po prostu gniew na życie i na samego siebie – zapytany, jak można poradzić sobie z gniewem, powiedział: 

47
00:13:26,000 --> 00:13:38,800
„następnym razem, kiedy poczujesz gniew, weź zegarek” – taki jak ten, który tutaj wisi – „i zobacz, ile czasu umiesz wytrzymać w złości. Zobacz, czy pobijesz swój rekord.” 

48
00:13:43,000 --> 00:13:59,800
Co w ten sposób zrobił? Zdjął tabu z gniewu. Mierzenie, z zegarkiem w ręku, ile czasu można wytrzymać w złości to tak zwariowany pomysł, że człowiek nie jest w stanie wytrzymać długo. To dobry trik psychologiczny. 

49
00:14:00,000 --> 00:14:20,800
Kiedy jesteśmy rozgniewani, myślimy tylko o źródle naszego gniewu: o osobie albo zdarzeniu, które go wywołało. Nie myślimy o uczuciu złości w nas. Myślimy: to przez niego, przez nią, przez rząd, światła na skrzyżowaniu, cokolwiek. 

50
00:14:21,000 --> 00:14:38,800
Nie jesteśmy świadomi, co się dzieje w nas. Przez odmierzenie ile czasu potrafimy trwać w gniewie, możemy się dowiedzieć co czujemy w środku. Kiedy jesteśmy uważni wobec własnego wnętrza, zamiast kierować uwagę na zewnątrz i winić innych, nagle wszystko staje się prostsze. 

51
00:14:39,000 --> 00:14:53,800
Zaczynamy się śmiać z tego gniewu. Tak samo jest z depresją. Przyczyną samobójstw. Jeśli stygmatyzujemy depresję, negatywność narasta, wpadamy w depresję, a potem ta depresja wpędza nas w depresję. 

52
00:14:54,000 --> 00:15:09,800
To budzi nasz gniew, jest coraz gorzej i staczamy się w tą dziurę coraz głębiej. Jest taka klasyczna buddyjska przypowieść; pewnie ją też już wiele razy opowiadałem, ale to jedna z najlepszych.

53
00:15:10,000 --> 00:15:31,800
Kilku psychologów mówiło mi, że ciągle korzystają z tej historii. Opowiada ona o potworze, który pożerał złość. Niektórzy z was jeszcze jej nie słyszeli, więc opowiem od początku.

54
00:15:32,000 --> 00:15:52,800
Pożeracz złości przybył do pałacu pod nieobecność cesarza. Był brzydki, był straszny, był odrażający. Wszyscy ludzie w pałacu, którzy mieli go pilnować - tutaj też mamy ochroniarzy,

55
00:15:52,000 --> 00:16:02,800
ale oni nie są brzydcy, co najwyżej onieśmielający, ale tak ma być, żeby ludzie trzymali się z daleka od waszych samochodów. Ochroniarze to swoi ludzie. 

56
00:16:03,000 --> 00:16:19,800
Strażnicy, którzy mieli ochraniać pałac, jak tylko zobaczyli tego straszliwego potwora, pochowali się pod stołami i powspinali na latarnie, żeby tylko ukryć się jakoś przed tą okropną bestią. 

57
00:16:20,000 --> 00:16:38,800
Dzięki temu potwór mógł chodzić gdziekolwiek zechciał, więc poszedł do wielkiej sali na środku pałacu i usiadł na cesarskim tronie. Widząc to, strażnicy powychodzili z ukrycia i stwierdzili, że potwór posuwa się za daleko. 

58
00:16:39,000 --> 00:16:55,800
„To tron naszego cesarza! Nie możesz na nim siedzieć!” Wyobraźcie sobie, że jakiś potwór przychodzi tu i siada na moim miejscu. Co byście zrobili? Powiedzielibyście „wynoś się, to miejsce Ajahna Brahma, nie możesz tu siedzieć. Wynocha!”?

59
00:16:56,000 --> 00:17:11,800
Tak zrobili strażnicy. Bardzo się na potwora rozgniewali. Ale! Im bardziej się złościli, tym bardziej potwór rósł. Stawał się też brzydszy, bardziej przerażający i obrzydliwy. 

60
00:17:12,000 --> 00:17:32,800
Ludzie tak długo się na niego złościli, że potwór był coraz większy, coraz brzydszy i coraz bardziej smrodliwy. Wtedy wreszcie wrócił cesarz, a właściwie cesarzowa. A była ona cesarzową dlatego – dziś podlizuję się kobietom,

61
00:17:33,000 --> 00:17:55,800
bo obok siedzą mniszki i boję się, że dostanę od nich po głowie – że była mądra. Doskonale wiedziała, co zrobić w różnych trudnych sytuacjach. Kiedy zobaczyła tego potwora - a był naprawdę gigantyczny,

62
00:17:56,000 --> 00:18:36,800
i tak paskudny, przerażający i smrodliwy, że - teraz już improwizuję – że jego odrażający zapach, że nawet robaki, które chodziły po jego skórze, wymiotowały. Nawet robaki nie mogły znieść tego zapachu, a to już coś. Podoba mi się ten dodatek.  

63
00:18:37,000 --> 00:18:59,800
W każdym razie cesarzowa była cesarzową, bo była mądra. Kiedy zobaczyła, że ten stwór siedzi na jej tronie, co zrobiła? Powiedziała: „Witaj, potworze. Dziękuję za wizytę. Czy chciałbyś się napić herbaty? Mamy herbatę Dilmah ze Sri Lanki.”

64
00:19:00,000 --> 00:19:26,800
Tak, to spotkanie jest sponsorowane przez Dilmah. I oczekuję datków, panie Dilmah. „Mamy też miętową herbatę Twinings. Mamy herbaty ziołowe. A może chcesz coś zjeść? Może pizzę?” Teraz przecież robią potwornie wielkie pizze. 

65
00:19:27,000 --> 00:19:44,800
Cesarzowa nie żartowała. Naprawdę chciała ugościć potwora. Pozostali zauważyli, że każde życzliwe słowo czy uczynek sprawiało, że potwór stawał się mniejszy, mniej odrażający i mniej smrodliwy.

66
00:19:45,000 --> 00:20:03,800
Ludzie zrozumieli swój błąd, więc też zaczęli dogadzać potworowi, zamiast próbować go przegonić. Zaopiekowali się nim i przyjęli go jak gościa. A z każdym dobrym uczynkiem, słowem, a nawet myślą, potwór coraz bardziej się kurczył,

67
00:20:04,000 --> 00:20:17,800
aż w końcu był tej samej wielkości jak wtedy, kiedy przybył do pałacu. Ale ludzie nie przestawali aż potwór zrobił się tak malutki, że wystarczył jeszcze jeden drobny życzliwy gest, żeby potwór znikł zupełnie.

68
00:20:18,000 --> 00:20:32,800
Buddha używał określenia „potwór, który pożera złość”. Dajesz mu złość i staje się gorszy. Staje się większy. Masz jeszcze większy problem. Zamiast tego można go przyjąć: „dziękuję, depresjo, że przyszłaś mnie odwiedzić”

69
00:20:33,000 --> 00:20:55,800
zamiast próbować się jej pozbyć. Bo ta depresja, ta negatywność, jest potworem pożerającym złość. I dlatego rośnie. Czasami ludzie, którzy wpadają w depresję, nie widzą tego i wpadają coraz głębiej. Próbują z tym walczyć, ale walka nie pomaga na depresję. 

70
00:20:56,000 --> 00:21:12,800
Po prostu pozwól jej zostać. Rozluźnij się. Uważam, że należy jak najlepiej wykorzystywać każdą sytuację. Masz depresję? Nie musisz iść do pracy! Wyobraźcie sobie taki poniedziałek: zostajecie w łóżku, mówicie swojemu partnerowi, że macie dziś depresję,

71
00:21:13,000 --> 00:21:28,800
a on przynosi wam herbatę, będzie dla was super miły, zrobi wam śniadanie, włączy waszą ulubioną muzykę i zrobi wszystko, żeby was rozweselić. Ludzie często mają problem z opieką nad kimś, kto nie jest chory, więc możecie co jakiś czas poudawać. 

72
00:21:32,000 --> 00:21:52,800
Mówię to, żeby zmienić wasze podejście do tego problemu. Depresja to jedna z rzeczy, które są częścią życia. Możemy się z nich uczyć. Możemy je zrozumieć. Poznać. A wtedy one znikają. 

73
00:21:53,000 --> 00:22:12,800
Kolejna historia, którą ostatnio komuś opowiadałem, zawiera jedną z podstawowych zasad buddyzmu. Żyła kiedyś pewna istota – czy to mityczna, metaforyczna, czy prawdziwa, możecie to zinterpretować jak chcecie -

74
00:22:13,000 --> 00:22:29,800
tę istotę w historii buddyzmu nazywa się Mara. Mara to istota podobna do diabła, ale jest bardziej skomplikowana. Mara ciągle próbuje utrudnić ludziom życie. Psoci i sprowadza kłopoty. 

75
00:22:30,000 --> 00:22:49,800
Marę można pokonać nie przez szarpanie, kopanie albo inny rodzaj walki – Buddha, kiedy Mara próbował uniemożliwić mu oświecenie, powiedział po prostu: „znam cię, Maro”. To wszystko. Zrozumienie.

76
00:22:50,000 --> 00:23:10,800
I jak tylko to powiedział – czy był to Buddha, czy jakiś inny mnich albo mniszka – to Mara, mówiąc „poznał mnie”, spuszczał głowę i odchodził. To właśnie świadomość i zrozumienie były drogą do rozwiązania problemu. 

77
00:23:11,000 --> 00:23:32,800
Nie walka. I podobnie jest z depresją: trzeba ją zrozumieć. Nie walczcie z nią. Postarajcie się ją poznać. A jak już ją poznacie, zdobędzie nad nią władzę. Łatwo się nauczyć, że dzięki odrobinie świadomości tych emocji, które towarzyszą depresji,

78
00:23:33,000 --> 00:23:54,800
dzięki zrozumieniu czym ona właściwie jest, dzięki poznaniu jej zamiast próbować się jej pozbyć, możemy – tak jak z upałem, chłodami, deszczem, czy nawet pożarami buszu – zobaczyć, że w końcu przeminą. 

79
00:23:55,000 --> 00:24:10,800
Pogoda nie jest permanentna, jest nietrwała, więc trzymajcie się, dopóki się nie zmieni. Świadomość, że coś nie będzie trwało wiecznie jest dostrzeżeniem światła na końcu tunelu. To minie, nie ma innej opcji. Musicie to po prostu przeczekać. 

80
00:24:11,000 --> 00:24:23,800
Jeśli cierpisz, bo straciłeś ukochaną osobę, przeżywasz żałobę i nie wiesz, jak sobie z nią poradzić, spójrz na innych ludzi, którzy przeżyli podobne, albo gorsze rzeczy. Poradzili sobie i nawet się rozwinęli.

81
00:24:24,000 --> 00:24:39,800
I tak samo jak dla nich, dla ciebie to też nie jest permanentna sytuacja. Pewnego dnia będziesz się śmiać z tego, co się stało. Naprawdę. To jest to światło na końcu tunelu: poznając te emocje, zdajesz sobie sprawę, że nie przetrwają. 

82
00:24:40,000 --> 00:24:57,800
A to oznacza, że możesz je znieść. Najgorszą częścią tortur jest myślenie, że nigdy się nie skończą. Najgorszą częścią żałoby jest myślenie, że to będzie trwało zawsze i nigdy się nie zmieni. Najgorszą częścią depresji jest myślenie, że nie ma końca.

83
00:24:58,000 --> 00:25:25,800
Samo zrozumienie, że to wszystko przeminie zazwyczaj wystarcza, żeby to wszystko znieść i żeby problem zniknął. Im mniej walczysz, tym szybciej znika. Im życzliwiej o tym myślisz, tym szybciej się kurczy. Czasami jednak łatwo o tym zapomnieć, jeśli człowiek jest sam. 

84
00:25:26,000 --> 00:25:42,800
Jestem mnichem od czterdziestu lat, buddystą od kiedy miałem szesnaście lat – czyli to już prawie czterdzieści osiem lat buddyzmu. Ale mimo, że byłem buddystą, zawsze starałem się utrzymywać więzi z przyjaciółmi, którzy byli chrześcijanami. 

85
00:25:43,000 --> 00:26:02,800
Albo ateistami. Bo jeśli przebywasz tylko wśród ludzi takich jak ty, ograniczasz swoje horyzonty. Szczególnie ze względu na swoja pozycję, starałem się więc utrzymać te wszystkie znajomości, również z ateistycznymi naukowcami; 

86
00:26:03,000 --> 00:26:20,800
teraz również staram się przyjaźnić z anglikanami z Perth, albo z mnichami z innych klasztorów. Robię to dlatego, że nie chcę być ograniczony i patrzeć na rzeczy z wąskiego punktu widzenia. 

87
00:26:21,000 --> 00:26:32,800
A tak się może stać, jeśli człowiek za dużo czasu spędza sam. Ograniczamy swoją perspektywę tak, że może nas to wpędzić w depresję, a nie ma obok nikogo, kto może nam pomóc wrócić do pionu. 

88
00:26:33,000 --> 00:26:47,800
Ja otaczam się chrześcijanami i naukowcami, więc jeśli za bardzo odlatuję w dogmatyzm, ściągają mnie z powrotem na ziemię. Szanuję ich za to, bo sam wpędziłbym się w myślenie tylko o buddyzmie, buddyzmie, buddyzmie. 

89
00:26:48,000 --> 00:27:03,800
To prowadzi do kłopotów. Można popaść w fundamentalizm. To się na szczęście nie zdarza za często w buddyzmie, ale są wyjątki w Sri Lance albo Birmie, jeśli wiecie co mam na myśli. 

90
00:27:05,000 --> 00:27:28,800
Ale jeśli spotykasz się z innymi ludźmi, to powstrzymują cię od popadania w ekstrema. A to jedna z rzeczy, które wywołują depresję: człowiek za dużo jest sam. Kiedy ludzie wpadają w depresję, idą do lekarza, który daje im leki. 

91
00:27:29,000 --> 00:27:46,800
Od dawna mówię ludziom, że lekarstwem o wiele lepszym od tych wszystkich chemikaliów – pomijając oczywiście przypadki głębokiej depresji; mówię raczej o okresach złego samopoczucia – jest praca w wolontariacie. 

92
00:27:47,000 --> 00:27:59,800
Wyjdź z domu, odwiedź szpital albo dom opieki i popracuj jako wolontariusz. Odwiedź dom dla starych mnichów - czyli to miejsce. Albo dom dla starych mniszek w Dhammasara. 

93
00:28:00,000 --> 00:28:20,800
Bo kiedy robisz coś dla innych, to niesamowite, ile to daje mocy, żeby pokonać depresję. Przede wszystkim czujesz, że masz jakiś cel. Są ludzie, którzy cieszą się na twój widok. A jeśli to nie działa, to, jak mówiłem w zeszłym tygodniu, przygarnij kota albo psa.

94
00:28:21,000 --> 00:28:37,800
W zeszłym tygodniu mieliśmy w Jhana Grove królika. To był uroczy, mały króliczek. Dawaliśmy mu marchewkę, a on ją szybko wsuwał. To był sympatyczny widok. Takie zwierzęta są wspaniałe, bo dają nam miłość. 

95
00:28:38,000 --> 00:28:57,800
Tak jak mówiłem, to daje nam poczucie sensu. Jeśli zrobisz coś dla społeczności albo zaopiekujesz się zwierzęciem, to trudno wpaść w depresję. Jeśli myślisz o samobójstwie, a pies przychodzi i zaczyna cię lizać, to jak możesz się zabić?

96
00:28:58,000 --> 00:29:14,800
Posiadanie zwierzęcia działa bardzo korzystnie. Albo prace społeczne. Kiedy studiowałem na uniwersytecie, byłem w wieku kiedy łatwo wpaść w depresję. Nawet jeśli odnosi się sukcesy. 

97
00:29:15,000 --> 00:29:36,800
Miałem grupę znajomych, chrześcijan, którzy powiedzieli, że pracują jako wolontariusze w szpitalu psychiatrycznym Fulbourn. Postanowili, że powinni to zrobić, bo to będzie po chrześcijańsku. 

98
00:29:37,000 --> 00:29:53,800
To mi dało kopa w ambicję: pomyślałem, że jeśli chrześcijanie mogą to zrobić, to buddysta też. Zrobiłem to tylko dlatego, że nie chciałem być gorszy od kolegów. Pracowałem tam z ludźmi z zespołem Downa.

99
00:29:54,000 --> 00:30:16,800
W końcu okazało się, że buddysta wygrał z chrześcijanami: koledzy wytrzymali kilka tygodni, a ja zostałem na dwa lata. Na początku chodziło mi tylko o to, żeby pokazać jaki jestem wspaniały, i że buddysta jest nie gorszy niż chrześcijanin. 

100
00:30:17,000 --> 00:30:28,800
Czysta rywalizacja. Pojedynek na religie. Kiedyś powiedziałem, że chciałbym założyć drużynę piłki nożnej. Złożoną z buddystów. Moglibyśmy grać przeciwko chrześcijanom.

101
00:30:33,000 --> 00:30:53,800
Stwierdziłem jednak, że to się nie uda, bo buddyści grający przeciwko chrześcijanom – albo muzułmanom, albo żydom – musieliby nadal trzymać się zasad buddyzmu. Przede wszystkim: pozwól rzeczom odejść. Przeciwnik chcę dostać piłkę? 

102
00:30:54,000 --> 00:31:09,800
Ależ proszę, weź ją. Dalej: współczucie. Gdyby buddyści strzelili gola, przeciwna drużyna byłaby niezadowolona, więc kopalibyśmy piłkę tak, żeby nie trafiła do bramki. To wszystko z dobroci i współczucia.

103
00:31:10,000 --> 00:31:22,800
Buddyjska drużyna zawsze by przegrywała. To pewnie dlatego Freemantle Dockers ostatnio przegrali – mają za dużo buddystów w drużynie. 

104
00:31:25,000 --> 00:31:42,800
W każdym razie, pracowałem jako wolontariusz i na początku chodziło mi tylko o rywalizację i własne ego, ale po jakimś czasie zaczęło sprawiać mi przyjemność spędzanie tam czwartkowych popołudni.

105
00:31:43,000 --> 00:31:56,800
Przestawiałem różne dodatkowe zajęcia, żeby móc tam zdążyć, i tak przez dwa lata. Bardzo dużo mi to dało. Po pierwsze nauczyłem się od dzieci z zespołem Downa inteligencji emocjonalnej; 

106
00:31:57,000 --> 00:32:16,800
kiedy przychodziłem po kłótni z dziewczyną, oni od razu to wiedzieli. Nie musiałem im nic mówić, po prostu to wyczuwali. Przytulali mnie i pytali co się stało. Byli nadzwyczaj wyczuleni emocjonalnie. 

107
00:32:17,000 --> 00:32:33,800
To było dla mnie bardzo ważne, bo ludzie z którymi spędzałem czas w Cambridge byli emocjonalnie upośledzeni. Nie mieli pojęcia jak nawiązać więzi emocjonalne z innymi ludźmi. 

108
00:32:34,000 --> 00:32:47,800
A ci ludzie z zespołem Downa, byli mistrzami w inteligencji emocjonalnej. Tyle się od nich nauczyłem, i tak dobrze się tam czułem. Tak właśnie jest z pracą społeczną:

109
00:32:48,000 --> 00:33:03,800
myślisz, że coś dajesz, ale tak naprawdę dostajesz o wiele więcej niż jesteś w stanie dać kiedy pomagasz w jakimś kościele albo organizacji charytatywnej. To ci daje dużo dobrego, a to najlepsze lekarstwo na depresję.

110
00:33:04,000 --> 00:33:19,800
Czujesz, że życie odzyskuje sens. Nie chodzisz już tylko do pracy, żeby zarobić pieniądze i utrzymać rodzinę. Robisz o wiele więcej. I dlatego to jeden z najlepszych sposobów na pokonanie depresji. 

111
00:33:20,000 --> 00:33:37,800
Pracując w ten sposób nie czujesz się przygnębiony i nie masz ochoty odebrać sobie życia,  bo to życie ma teraz jakiś cel. Zaczynasz rozumieć, że sens życia to robienie błędów, wybaczanie ich i uczenie się. 

112
00:33:38,000 --> 00:33:54,800
Kod AFL: przyznawaj się do błędów (Acknowledge), wybaczaj je (Forgive) i ucz się na nich (Learn). Na tym polega rozwój. Niestety, zamiast tego ludzie ukrywają błędy, bo się wstydzą. Nie ma nic wstydliwego w robieniu błędów. 

113
00:33:55,000 --> 00:34:14,800
Skąd ten pomysł, że nie wolno popełniać błędów? Że nie wolno chrapać w trakcie medytacji? Że telefon nie może zadzwonić? Oczywiście, że nawet jeśli myślisz, że go wyłączyłeś, mogłeś nacisnąć zły przycisk i telefon zaczyna dzwonić! 

114
00:34:15,000 --> 00:34:34,800
Telefon dzwoni czasem nawet przewodniczącemu BSWA. To się zdarza. Kiedy ludzie popełniają takie błędy, inni ludzie się śmieją. Kiedy ja robiłem głupie błędy, mój nauczyciel, Ajahn Chah, nigdy mnie nie karcił. Śmiał się. 

115
00:34:35,000 --> 00:34:52,800
Śmieszyło go, że ludzie na Zachodzie idą na uniwersytety, gdzie niczego się nie uczą. Moje pierwsze spotkanie z azjatycką toaletą to dobry przykład. Nigdy wcześniej nie widziałem azjatyckiej toalety, więc co zrobiłem? Usiadłem na niej.

116
00:34:57,000 --> 00:35:21,800
Albo te bidety, które służą do podmywania. Stwierdziłem, że to się świetnie nadaje do mycia zębów. To niegłupi pomysł: można iść do toalety i jednocześnie myć zęby. 

117
00:35:26,000 --> 00:35:40,800
To normalne, że ludzie robią takie błędy i inni się śmieją. Nie ma po co się przejmować. Chodzi o to, żeby się nie osądzać. Jak mówiłem pod koniec medytacji, można poznawać bez osądzania. Czy to nie wspaniałe?

118
00:35:41,000 --> 00:35:56,800
Poznajesz życie, poznajesz emocje, ale ich nie osądzasz. Co to jest depresja? To tylko poczucie osamotnienia, złość, niezadowolenie. Daj sobie pozwolenie na bycie w złym nastroju, a przekonasz się, że nie potrwa ono długo. 

119
00:35:57,000 --> 00:36:08,800
Nie wpadniesz do czarnej dziury, przez którą ludzie czasem popełniają samobójstwo. A jeśli ktoś jednak odbiera sobie życie, to to jest duży błąd, ale trzeba go uznać, wybaczyć i nauczyć się czegoś z niego. 

120
00:36:09,000 --> 00:36:21,800
Dlaczego jeśli ktoś popełnia błąd, inni ludzie obwiniają samych siebie? Jestem teraz nauczycielem, ale jeśli zrobicie jakiś błąd, nie będę się tym w ogóle przejmować. Nie zwalajcie winy na nauczyciela. 

121
00:36:22,000 --> 00:36:34,800
„No bo Ajahn Brahm mi kazał!” Nie – ja zasugerowałem, nie kazałem. Dlaczego ludzie przyjmują winę na siebie za to, co robią ich dzieci, albo ich partner? 

122
00:36:35,000 --> 00:36:50,800
To jest jedna z rzeczy związanych z samobójstwem; rozmawiałem z wieloma ludźmi, pomagałem im poradzić sobie z tym doświadczeniem – mówię o krewnych osób, które popełniły samobójstwo

123
00:36:51,000 --> 00:37:04,800
i wielu z nich powtarza, że mogli zrobić coś więcej. To dobrzy ludzie, znam ich od dawna i wiem, że nie mogli zrobić nic więcej. Nie mogliście tego powstrzymać. To jest część życia. 

124
00:37:05,000 --> 00:37:16,800
To tak jak z pożarami buszu: możemy próbować je powstrzymywać, możemy je ograniczyć, ale pożary zawsze będą się zdarzać. To naturalne zjawisko w przyrodzie. Czy możemy przestać robić błędy? 

125
00:37:17,000 --> 00:37:37,800
Możemy próbować, ale nie możemy zupełnie przestać. Próbujemy powstrzymać te rzeczy, ale nie zawsze jest to możliwe. To część życia, że ludzie czasami je sobie odbierają. Trzeba skończyć z obwinianiem. Nie wiem, czemu ludzie się obwiniają. 

126
00:37:38,000 --> 00:37:56,800
Nie jestem fanem Tony’ego Abotta, ale po co go winić? Starał się jak mógł. Czy ktokolwiek z was poradziłby sobie lepiej? Ja na pewno nie. To trudna praca, poprzeczka jest bardzo wysoko. 

127
00:37:57,000 --> 00:38:17,800
Ktoś mnie zapytał na spotkaniu w Cancer Wellness Association jak można poradzić sobie z gniewem i szukaniem winnych. Bardzo prosto: obniżcie oczekiwania. Ludzie mają bardzo wysokie oczekiwania wobec siebie samych i innych. 

128
00:38:18,000 --> 00:38:35,800
To dlatego tak trudno nam budować związki: mamy za wysokie oczekiwania wobec partnerów. Obniżcie oczekiwania, a wasze związki staną się szczęśliwsze. Jeśli nie będziecie mieć kompletnie żadnych oczekiwań, będziecie niesamowicie szczęśliwi.

129
00:38:36,000 --> 00:38:59,800
Wszystko stanie się piękną niespodzianką: „wow, umyłeś dzisiaj zęby!” Tak samo z oczekiwaniami wobec samego siebie. Czego od siebie oczekujecie? Ja mam bardzo niskie oczekiwania wobec siebie, szczególnie jeśli chodzi o jakoś moich dowcipów. 

130
00:39:00,000 --> 00:39:13,800
Dzisiaj jeszcze nie opowiadałem dowcipu. Czy w zeszłym tygodniu opowiadałem kawał o Nodze, Nodze Nodze, i Nodze Nodze Nodze? Nie? Ok, obniżcie oczekiwania, bo to naprawdę zły żart. 

131
00:39:14,000 --> 00:39:40,800
Ma związek z rdzennymi mieszkańcami Australii, ale nie jest obraźliwy. To oryginalni „właściciele” tego kraju i należy im się szacunek. Na północy mieszkała matka trzech synów, z których jeden nazywał się „Noga”, drugi „Noga Noga”, a trzeci „Noga Noga Noga”.

132
00:39:41,000 --> 00:39:57,800
Trzej bracia dorastali razem i razem bawili się i chodzili do szkoły. Kiedy Noga skończył osiemnaście lat, powiedział do matki: Mamo, całe życie spędziłem w buszu, nigdy nie byłem w Perth. Czy mogę jechać do Perth?   

133
00:39:58,000 --> 00:40:00,800
Nie, to niebezpieczne, nie wiadomo, co może się stać. – odpowiedziała matka. 

134
00:40:01,000 --> 00:40:08,800
Mamo, zabiorę mojego brata Nogę Nogę. Razem będzie nam raźniej i będziemy się dobrze bawić.  

135
00:40:09,000 --> 00:40:14,800
No dobrze, w końcu musisz opuścić rodzinne gniazdo i zobaczyć trochę świata. 

136
00:40:15,000 --> 00:40:34,800
Noga i Noga Noga wsiedli więc do autobusu i po jakimś czasie dojechali do Perth. Po wyjściu z dworca zobaczyli na chodniku hamburgera. - Zobacz, zdobycz! – powiedział Noga Noga i podniósł hamburgera. 

137
00:40:35,000 --> 00:40:39,800
- Nie jedz tego – zaprotestował Noga – nie wiemy, co to jest. Ja jestem starszy, więc ja spróbuję pierwszy. 

138
00:40:40,000 --> 00:40:58,800
Noga Noga podał mu hamburgera i Noga go zjadł. To był stary, brudny hamburger i Noga się rozchorował. Noga Noga wziął go do szpitala. Lekarze starali się mu pomóc, Noga Noga też ciągle był przy łóżku brata, 

139
00:40:59,000 --> 00:41:17,800
ale biedny Noga był tak poważnie chory, że umarł. Noga Noga musiał zabrać ciało brata z powrotem do domu, gdzie został pochowany. Rodzina pogrążyła się w żałobie. Kiedy okres żałoby minął, Noga Noga powiedział do matki:

140
00:41:18,000 --> 00:41:23,800
- Mamo, spędziłem w Perth tylko parę minut i to głównie w szpitalu. Czy mogę tam wrócić? 

141
00:41:24,000 --> 00:41:32,800
- Oczywiście, że nie możesz tam wrócić! 
- Mamo, zabiorę mojego brata Nogę Nogę Nogę i na pewno będziemy się dobrze bawić. 

142
00:41:33,000 --> 00:41:38,800
- Nie, absolutnie nie możesz jechać! – odpowiedziała matka. 
- Ale dlaczego?? 

143
00:41:39,000 --> 00:41:44,800
I to jest ta zła część tego dowcipu:
- Bo, synu, już jedną Nogę mam w grobie! 

144
00:41:51,000 --> 00:42:18,800
Mówiłem, żebyście obniżyli oczekiwania. Całkowicie. Swoją drogą, to ciekawe: ludzie narzekają na jakość moich żartów, a potem opowiadają je innym. Każą innym cierpieć tak, jak sami cierpieli. 

145
00:42:23,000 --> 00:42:34,800
W każdym razie, jeśli obniżycie oczekiwania, nie czeka was rozczarowanie. Nie popadacie też w depresję. Ciągle mamy takie wysokie oczekiwania; oceniamy siebie samych o wiele za surowo.

146
00:42:35,000 --> 00:42:50,800
Oceniamy też innych, i to jest jedno ze źródeł depresji. Jeśli ktoś popełnia samobójstwo, nie osądzajcie go. Nie wydawajcie sądów. Dlaczego ten ktoś to zrobił? Nie wiem. Nie osądzaj też siebie; nie mogłeś nic zrobić. 

147
00:42:51,000 --> 00:43:05,800
Pamiętam pogrzeb, w którym brałem udział; to był pogrzeb syna pewnej pary buddystów, który popełnił samobójstwo. Był jeszcze w szkole podstawowej; miał chyba dziesięć czy jedenaście lat.

148
00:43:06,000 --> 00:43:29,800
Nikt w szkole, do której chodził, nie mógł tego zrozumieć. To był zdolny uczeń, był lubiany przez innych, z nikim się nie pokłócił. Nikt się tego nie spodziewał. Nie wiemy, dlaczego takie rzeczy się dzieją. Nie wiem. Nikt nie wie.

149
00:43:30,000 --> 00:43:47,800
To się po prostu czasami zdarza. W tamtym przypadku nikogo nie można było obwinić. Chłopak chodził do dobrej szkoły, miał dobrą, troskliwą rodzinę, więc dlaczego? Czasami po prostu takie rzeczy się dzieją. Nikt nie mógł zawinić.

150
00:43:49,000 --> 00:44:04,800
Jeśli przytrafi się wam coś podobnego, nie myślcie, że to wasza wina, że mogliście coś powiedzieć, coś zrobić. Nie, nie mogliście. Nauczyłem się tego po rozmowach z wieloma osobami, których krewni popełnili samobójstwo. 

151
00:44:05,000 --> 00:44:21,800
Zastanawiali się co mogli zrobić. Proszę, zaufajcie mi, bo wiem, o czym mówię: nie mogli zrobić nic. To się czasem po prostu dzieje. To, co możemy zrobić, skoro już do czegoś takiego dojdzie, to wyciągnąć z tego naukę. 

152
00:44:22,000 --> 00:44:40,800
Patrząc w przeszłość, myślimy czasem: „gdybym tylko zrobił to czy tamto”. Już to kiedyś mówiłem, ale przeszłość jest niewygdybana. Jest takie słowo jak „niewysłowiony”, którego używa się w odniesieniu do boga albo jakiegoś innego religijnego zjawiska. 

153
00:44:41,000 --> 00:45:01,800
„Moc boża jest niewysłowiona”, itp. Ale w odniesieniu do przeszłości możemy użyć słowa „niewygdybana”. Nie możemy wygdybać przeszłości. „Gdybym ożenił się z inną dziewczyną, wszystko byłoby inaczej. Dlaczego to zrobiłem?”

154
00:45:02,000 --> 00:45:14,800
„Gdybym tylko poszukał innej pracy.” „Gdybym tylko zamknął samochód.” Nie możesz wygdybać przeszłości! Ona już się wydarzyła i musisz ją zostawić i iść dalej, w stronę przyszłości. 

155
00:45:15,000 --> 00:45:26,800
Przeszłości nie można wygdybać. Jest niewygdybana. Nie gdybajcie szczególnie w sytuacji, kiedy ktoś popełnił samobójstwo. Nie marnuj czasu. Zamiast tego możemy się uczyć. 

156
00:45:27,000 --> 00:45:48,800
Czy to samobójstwo, wypadek, czy zawał serca, uczymy się, że życie jest krótkie i zaczynamy je doceniać. Przez „docenianie” nie mam na myśli wyciśnięcie z życia jak najwięcej przyjemności, ale jak najwięcej treści, jak najwięcej miłości, troski i wybaczenia. 

157
00:45:49,000 --> 00:46:09,800
Jak najwięcej piękna. Wyciśnij z życia jak najwięcej mądrości i współczucia. To piękne rzeczy. A kiedy umrzesz, ludzie powiedzą: „jakiż to był wspaniały człowiek. Ileż sobie daliśmy, ile się od siebie nauczyliśmy, ileż się przy nim rozwinęliśmy. 

158
00:46:10,000 --> 00:46:22,800
Cóż to był za wspaniały czas.” To piękne, tak się buduje sens życia. I jeśli czyjeś życie kończy się wcześnie, nieważne z jakiego powodu, to ma to sens. 

159
00:46:23,000 --> 00:46:46,800
Kiedy patrzymy na czyjeś życie, to czemu skupiamy się tylko na tym, jak umarł, a zapominamy, jak żył? Śmierć to niewielki ułamek życia. Ale jeśli ktoś je sobie odebrał, to okazuje się, że ten fakt dominuje nad całą resztą.

160
00:46:47,000 --> 00:47:09,800
Jeśli kogoś wspominacie, nie wspominajcie tylko jego śmierci, ale również to, jak żył. Bo śmierć, nawet ta zła, jest jak te dwie złe cegły w murze. To historia, którą ciągle powtarzam, bo to jest kolejna z tych ważnych historii,

161
00:47:10,000 --> 00:47:22,800
i tak jak ta o potworze pożerającym złość, naprawdę pomaga ludziom. Budowaliśmy mur w Serpentine. W pierwszym murze źle położyłem dwie cegły. Leżały krzywo i cały mur wyglądał źle. Chciałem go zburzyć przez te dwie złe cegły. 

162
00:47:23,000 --> 00:47:39,800
Mur aż mi się śnił, myślałem, że wszystko popsułem. Chciałem wysadzić mur dynamitem, ale nie było mnie na niego stać. Bardzo się wstydziłem za te dwie źle położone cegły, aż ktoś przyszedł – wielu z was słyszało już nieraz tą historię, więc opowiadam w skrócie

163
00:47:40,000 --> 00:47:54,800
ktoś przyszedł i powiedział: „ale ładny mur!”. Zapytałem, czy jest ślepy, że nie widzi tych dwóch złych cegieł. Odpowiedział: „tak, widzę, ale widzę też dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem dobrych cegieł”. To ja byłem ślepy. 

164
00:47:55,000 --> 00:48:13,800
Jako, że to ja zbudowałem ten mur, to widziałem tylko te dwa błędy. Byłem ślepy i nie dostrzegałem tych wszystkich dobrych cegieł. Ile razy coś podobnego przytrafiło się wam? Kiedy ktoś popełnia samobójstwo, to jak bardzo kiepska cegła. 

165
00:48:14,000 --> 00:48:34,800
Buddyzm oczywiście nie popiera samobójstwa. Ale dlaczego patrzymy tylko na tą jedną bardzo kiepską cegłę i smucimy się? Zamiast dostrzec wszystkie pozostałe dni w życiu tej osoby? Wszystkie dni, kiedy okazał innym życzliwość, wszystkie dobre cegły w życiu tego człowieka

166
00:48:35,000 --> 00:48:50,800
nie tylko sposób, w jaki zakończył życie. Kiedy zrozumiecie to porównanie do dwóch złych cegieł, zrozumiecie, że mur może być piękny nawet, jeśli kilka cegieł leży krzywo. To była piękna osoba. Mieliście szczęście, że ją znaliście.

167
00:48:51,000 --> 00:49:03,800
Bądźmy wdzięczni, że była na świecie. Popełniła błąd – ale wszyscy je popełniamy; to był duży błąd, przez który cierpię, ale dziękuję za wszystkie piękne chwile, które razem przeżyliśmy. 

168
00:49:04,000 --> 00:49:24,800
Jeśli ktoś odbiera sobie życie, nie mówcie, że to grzech. W buddyzmie nie ma grzechu tak jak w chrześcijaństwie. Nie ma grzechu, są błędy. A błędy się wybacza, nie karze. 

169
00:49:25,000 --> 00:49:51,800
Niektórzy buddyjscy mnisi, którym …brakuje świadomości – miałem powiedzieć, że są głupi, ale nie powiem tego – głoszą, że osoba, która popełnia samobójstwo, pójdzie do piekła. To bardzo nieżyczliwe, poza tym błędne. 

170
00:49:52,000 --> 00:50:10,800
Za samobójstwo nie idzie się do piekła, albo nie odradza się w negatywnych okolicznościach.  Pewna rodzina, w której dziecko popełniło samobójstwo tuż przed ważnymi egzaminami, właśnie to usłyszała. 

171
00:50:11,000 --> 00:50:28,800
Zupełnie jakby utrata dziecka nie była wystarczającym ciosem, ludzie jeszcze powiedzą, że dziecko pójdzie do piekła. Ile jest przedmiotów w ostatnim roku szkoły? Powiedzmy, że cztery. Ile jest egzaminów z każdego przedmiotu? Dwa. Czyli osiem egzaminów. 

172
00:50:29,000 --> 00:50:48,800
Ile jest pytań na każdym egzaminie? Dziesięć? Czyli, żeby dostać się na uniwersytet, uczniowie muszą odpowiedzieć na osiemdziesiąt pytań. Wyobraźcie sobie, że ktoś odpowiedział prawidłowo na siedemdziesiąt dziewięć pytań, ale kompletnie położył ostatnie.

173
00:50:49,000 --> 00:51:17,800
Siedemdziesiąt dziewięć z osiemdziesięciu – czy dostanie się na studia? Tak, i pewnie dostanie jeszcze stypendium. Na pewno nie będzie musiał pracować jako śmieciarz. Siedemdziesiąt dziewięć to dobry wynik. 

174
00:51:18,000 --> 00:51:34,800
Tak samo jest z życiem: siedemdziesiąt dziewięć dobrych odpowiedzi, a potem ktoś popełnia samobójstwo, czyli robi błąd w ostatniej odpowiedzi. To nie znaczy, że pójdzie do piekła. Nie możemy oceniać czyjegoś życia tylko przez pryzmat tego, jak się zakończyło.

175
00:51:35,000 --> 00:51:46,800
Co ze wszystkimi innymi rzeczami, które robił w życiu? Jeśli spojrzymy na życie jako na całość, a nie tylko na ostatnie chwile, to staje się oczywiste, że ta osoba nie może iść do piekła. 

176
00:51:47,000 --> 00:52:02,800
Jeśli ktoś całe życie był „złym człowiekiem”, to niezależnie od tego, jak umarł, jego następne życie nie będzie przyjemne. Ale jedna zła cegła nie psuje całej ściany. Nie oceniajcie więc ludzi na podstawie tego, w jaki sposób odeszli.

177
00:52:03,000 --> 00:52:18,800
Dobrych ludzi. Możemy się z tego uczyć i rozwijać, możemy nieść dalej miłość, która nas łączyła. Uwalniamy się od tego. Możemy się z tego nauczyć, że kiedy ktoś wpada w depresję, można go zachęcić, żeby przyszedł do takiego miejsca jak to,

178
00:52:19,000 --> 00:52:40,800
albo żeby popracował w domu opieki jako wolontariusz. Ludzie w naszych czasach ciągle potrzebują jakiegoś wsparcia, a rząd ciągle coś obcina i likwiduje, i ciągle brakuje rąk do pomocy. W domach opieki są samotni ludzie, których nikt nie odwiedza.

179
00:52:41,000 --> 00:52:57,800
Wy idźcie ich odwiedzić. Albo dzieci z domów dziecka. Ludzi niepełnosprawnych. Idźcie ich odwiedzić i okażcie im troskę. Gdyby więcej osób to robiło, byłoby o wiele mniej depresji i świat byłby piękniejszy. Bo tak właśnie można poradzić sobie z problemami. 

180
00:52:58,000 --> 00:53:11,800
To wszystko na temat tego, jak buddyzm radzi sobie z problemem samobójstwa. Mam nadzieję, że podobało wam się to, co mówiłem. Ale proszę, nie odbierajcie sobie życia. Jest wiele innych rozwiązań. Dziękuję za uwagę. 

181
00:53:12,000 --> 00:53:16,800
Sadhu! Sadhu! Sadhu! 

182
00:53:17,000 --> 00:53:35,800
Kiedy w młodości chodziłem do kościoła, to co słyszałem nudziło mnie albo przerażało. Na buddyjskich wykładach chciało mi się spać. Brakowało im energii. Kiedy więc wołacie „sadhu”, włóżcie w to więcej serca. 

183
00:53:36,000 --> 00:54:06,800
Powtarzajcie za mną: Sadhu! Sadhu! Saaadhu! Coś takiego w mgnieniu oka wyleczy depresję. Ok, przejdźmy teraz do pytań i komentarzy. Jedno pytanie – nie, dwa. Wow. Zgadnijcie, skąd jest pierwsze pytanie. Z Syrii. 

184
00:54:08,000 --> 00:54:28,800
„Skąd się biorą wszystkie negatywne uczucia?” Stąd, że przychodzimy na świat. Rodzimy się z umiejętnością odczuwania pozytywnych i negatywnych emocji. Potraktujmy je jak pogodę: czasem świeci słońce, czasem przychodzą burze. 

185
00:54:29,000 --> 00:54:46,800
I jeśli przestaniemy osądzać negatywne emocje i nazywać je negatywnymi – to po prostu trudniejsze uczucia - to będą trwały krócej. Zmienią się. Przyjdą też pozytywne uczucia. 

186
00:54:47,000 --> 00:55:01,800
Nie nakręcajcie się negatywnymi emocjami tak jak ja tą złą cegłą w murze. Tuż przed i tuż za negatywnymi emocjami są te pozytywne. Pamiętam, jak czytałem kiedyś wspomnienia byłych więźniów Auschwitz. 

187
00:55:02,000 --> 00:55:18,800
Kilka tygodni temu była rocznica wyzwolenia obozu. Mimo, że było to straszne miejsce, więźniowie nadal potrafili śmiać się i żartować. Kiedy pierwszy raz to przeczytałem, zrobiło to na mnie wielkie wrażenie.

188
00:55:19,000 --> 00:55:47,800
Okazuje się, że wszędzie – a było to naprawdę przerażające miejsce; nawet w Syrii nie jest aż tak źle – można mimo wszystko znaleźć miłość, szacunek, nawet śmiech. Źródłem przykrych emocji jest życie, ale pamiętajcie, że przykre emocje to nie wszystko.

189
00:55:48,000 --> 00:56:08,800
Są inne cegły poza tymi złymi, które są dobre. Spójrz uważnie, a je zobaczysz. Następne pytanie, z USA: „Prawie całe życie miałem myśli samobójcze. Ostatnio czuję się coraz gorzej; czuję się bezużyteczny i zniszczony i nie mogę się z tego otrząsnąć. Co mam zrobić?”

190
00:56:09,000 --> 00:56:26,800
Po pierwsze, nie przestawaj słuchać tych transmisji. Powtarzaj sadhu i w ogóle. Po jakimś czasie moje słowa wypiorą ci mózg i w końcu uwierzysz, że uszkodzone, zniszczone drzewa są piękne. Te pokrzywione drzewa są najpiękniejsze w lesie.

191
00:56:27,000 --> 00:56:55,800
Mówisz, że czujesz się bezużyteczny. Nie ma takich osób na świecie. Kimkolwiek jesteś, na pewno zauważysz, że jeśli zaakceptujesz to uczucie bezużyteczności zamiast próbować je wykorzenić, 

192
00:56:56,000 --> 00:57:09,800
poznasz je zamiast się z niego otrząsać, to wtedy, jak już będziesz je znać, uwolnisz się od niego. To świadomość i poznanie dają wolność, nie pozbywanie się uczuć. Pomyśl o potworze w pałacu cesarzowej. 

193
00:57:10,000 --> 00:57:27,800
Pomyśl o Marze. Znam cię, Maro. Znam to uczucie. Ono nie pochodzi ze mnie, ale przychodzi i odchodzi, i podobnie jest z innymi uczuciami. Poznaj te uczucia. Nie próbuj się otrząsnąć. Zaakceptuj je i poznaj, a będziesz wolny.

194
00:57:28,000 --> 00:57:46,800
Jest jeszcze jedno pytanie, które ktoś zadał mi w e-mailu; ktoś poprosił, żebym poruszył kwestię, o którą pytał. Młoda osoba z Azji pyta, jak znaleźć dobrego partnera, bo rodzice ciągle mówią, że źle wybiera,

195
00:57:47,000 --> 00:58:04,800
ale jej się podobają ci chłopcy, a ci których oni dla niej wybierają są beznadziejni. Wiecie, jak to jest w Azji – w Australii czasem też – kiedy rodzice naciskają, żeby ich dziecko związało się z kimś, kogo lubią, a dziecku ten ktoś się nie podoba.

196
00:58:05,000 --> 00:58:22,800
Jedną z pozytywnych rzeczy w naszych czasach – to, co powiem nie jest zgodne z tradycją, ale przecież zanim kupimy samochód, umawiamy się na jazdę próbną. Wiecie, co mam na myśli. I to jest dobry pomysł. 

197
00:58:23,000 --> 00:58:41,800
Bo przecież nie da się poznać człowieka jeśli tylko chodzi się na randki. Na randce każdy prezentuje się z najlepszej strony i poprawia swój wygląd – kobiety noszą makijaż i nie widać, jak naprawdę wyglądają, a chłopcy starają się być mili. 

198
00:58:42,000 --> 00:59:00,800
Ale kiedy budzisz się rano z tą osobą i widzisz, jak idzie do łazienki, albo widzisz, jaki jest kiedy ma kiepski nastrój – wtedy dopiero możesz ją poznać. Trzeba spędzić dużo czasu z drugim człowiekiem, żeby go dobrze poznać.

199
00:59:01,000 --> 00:59:21,800
Po to mamy te jazdy próbne; może myślicie, że mieszkanie razem przed ślubem jest złe, ale to pozwala uniknąć wielu problemów. Dzięki temu możemy uniknąć złego wyboru. Bo skąd mamy wiedzieć jaki ktoś jest jeśli spotkało się go tylko kilka razy?

200
00:59:22,000 --> 00:59:35,800
I jeśli macie się potem ze sobą związać, to nie wiesz, w co się pakujesz. Czasem więc dobrze jest coś wypróbować i sprawdzić, jak działa. Tylko w ten sposób możemy się dowiedzieć. 

201
00:59:36,000 --> 00:59:53,800
Rodzice czasem mają trochę więcej doświadczenia i mogą wiedzieć lepiej kto jest dobrym kandydatem, ale czasem też się mylą. A czasami młodzi ludzie błądzą w swoich poszukiwaniach.

202
00:59:54,000 --> 01:00:09,800
Dobrze jest zrobić rozpoznanie: umówiliście się z kimś? Zapytajcie jego znajomych, jaki ten ktoś jest. Co robił wcześniej. To tak jak z samochodami: kupując nowy samochód, nie wierzymy na słowo sprzedawcy, 

203
01:00:10,000 --> 01:00:21,800
ale dowiadujemy się czegoś o tym samochodzie z internetu albo od znajomych. Jeśli znacie kogoś, kto ma takie auto, zapytajcie, jak się sprawuje. To niesamowite, czego można się dowiedzieć o człowieku od jego byłych. 

204
01:00:22,000 --> 01:00:44,800
„Jaki on jest?” – „O, boże, nie umawiaj się z nim”. A mówi wam to wszystko mnich, który oczywiście ma w tych kwestiach spore doświadczenie. To samo dotyczy rodziców: jeśli twoje dziecko naprawdę chce się z kimś spotykać, pozwólcie mu. 

205
01:00:45,000 --> 01:00:56,800
Być może ta osoba je zrani, ale dzieci muszą przez to przejść. Muszą doświadczać zranień, żeby się rozwijać. Mówiłem już wiele razy, że zanim zrozumiesz czym jest miłość, ktoś musi złamać ci serce. 

206
01:00:57,000 --> 01:01:11,800
Miłość nie jest łatwa. Tak, będziesz płakać, ale to część tej ścieżki. Więc pozwólcie sobie żyć. Płakać i śmiać się. Kochać i zobaczyć, co się stanie.

207
01:01:12,000 --> 01:01:26,800
Jednym z najlepszych miejsc na znalezienie dobrego chłopaka są nasze spotkania dla dobrych przyjaciół (kalyanamitta). Wszyscy młodzi ludzie biorący udział w tych spotkania otrzymują oficjalny certyfikat jakości Ajahna Brahma. 

208
01:01:17,000 --> 01:01:41,800
To jak gwarancja na samochód. To naprawdę fajni ludzie. Jeśli zamiast tego pójdziecie do klubu, to jakich ludzi tam spotkacie? No, pewnie trafi się kilka porządnych osób, 

209
01:01:42,000 --> 01:01:55,800
ale jest spora szansa, że traficie na kiepskie egzemplarze i będziecie mieć szczęście, jeśli uda wam się dobić dobrego targu. W każdym razie, to jest moja rada dla osoby, która przysłała ten e-mail. 

210
01:01:56,000 --> 01:02:14,800
Matki i ojcowie w tym kraju słuchają tego, co mówię, więc puść im to, co powiedziałem. Rodzice czasem nie chcą słuchać swoich dzieci, ale jeśli mnich coś mówi, traktują to poważnie, więc mogą dzięki temu dokonać lepszego wyboru dla swoich dzieci. 

211
01:02:15,000 --> 01:02:30,800
OK, ponownie dziękuję za wysłuchanie – znowu przedłużyłem spotkanie, przepraszam. Ale nie musicie nic dopłacać. Wyrazimy teraz szacunek Buddzie, Dhammie i Sandze. Jeśli macie jeszcze jakieś pytania, możecie podejść i je zadać. 

212
01:02:31,000 --> 01:02:41,800
Tłumaczenie: KuHarmonii
Napisy: Portal Sasana.pl