1
00:00:01,778 --> 00:00:03,004
Omówię te zagadnienia

2
00:00:03,004 --> 00:00:07,508
z większą dokładnością 
w kolejnych dniach odosobnienia.

3
00:00:07,508 --> 00:00:12,309
Ale już wiele lat temu stwierdziłem,
że umysł dzieli się na dwie części.

4
00:00:12,309 --> 00:00:16,573
Tak nauczał oczywiście Buddha.
Istnieją dwa rodzaje umysłu –

5
00:00:16,573 --> 00:00:19,328
pierwszy to viññāna, czyli świadomość,

6
00:00:19,328 --> 00:00:24,594
a drugi to saṅkhāra, wytworzenia 
umysłowe, aktywna część umysłu.

7
00:00:24,594 --> 00:00:28,243
Połowa waszego umysłu 
jest więc bardzo aktywna –

8
00:00:28,243 --> 00:00:32,127
planuje, pragnie, wykonuje, myśli,

9
00:00:32,127 --> 00:00:37,778
inicjuje wszystkie reakcje –
to jest aktywna część umysłu.

10
00:00:37,778 --> 00:00:40,476
Zaś druga połowa umysłu
jest całkowicie pasywna –

11
00:00:40,476 --> 00:00:42,260
po prostu wie.

12
00:00:42,260 --> 00:00:45,577
Rejestruje mój głos, obrazy,
sygnały płynące z ciała,

13
00:00:45,577 --> 00:00:48,395
rejestruje myśli.
Jest to część pasywna,

14
00:00:48,395 --> 00:00:52,909
która tylko odbiera informacje.

15
00:00:52,909 --> 00:00:57,077
Nazywam ją, z braku 
lepszego określenia, „Wiedzącym”.

16
00:00:57,077 --> 00:01:00,742
Z kolei aktywną część 
umysłu nazywam „Wykonawcą”.

17
00:01:00,742 --> 00:01:06,269
Kiedy już rozpoznacie te 
dwie części umysłu, zauważycie,

18
00:01:06,269 --> 00:01:12,113
że większość mentalnej energii
jest zużywana przez Wykonawcę –

19
00:01:12,113 --> 00:01:15,139
zawsze aktywny, wciąż myślący 
o czymś, stale podążający dokądś,

20
00:01:15,139 --> 00:01:21,021
zawsze mający coś do zrobienia,
wiecznie pochłonięty jakimiś sprawami.

21
00:01:21,021 --> 00:01:27,737
W efekcie zostaje bardzo
mało energii dla Wiedzącego.

22
00:01:27,737 --> 00:01:31,934
Jej większa część jest 
zużywana przez umysł-Wykonawcę.

23
00:01:31,934 --> 00:01:35,985
Do tego stopnia, że 
umysł-Wiedzący, świadomość

24
00:01:35,985 --> 00:01:39,085
lub jeśli wolicie – uważność,

25
00:01:39,085 --> 00:01:45,534
otrzymuje tak mało 
energii, że jest bardzo ospały.

26
00:01:45,534 --> 00:01:48,301
Dlatego ludzie często 
mają wrażenie, że są uważni,

27
00:01:48,301 --> 00:01:51,034
a tak na prawdę nie jest –
żyją jakby w zawieszeniu,

28
00:01:51,034 --> 00:01:54,734
nie mają wystarczająco 
energii; są jak stare latarki,

29
00:01:54,734 --> 00:01:59,057
których używano w Tajlandii wiele 
lat temu – miały tak słabe baterie,

30
00:01:59,057 --> 00:02:01,623
że ledwo świeciły;

31
00:02:01,623 --> 00:02:08,606
ale jeśli udało się zdobyć nowe baterie,
mogły świecić niewiarygodnie jasno.

32
00:02:08,606 --> 00:02:11,208
Tak samo jest z umysłami 
większości ludzi.

33
00:02:11,208 --> 00:02:14,473
Baterie w waszych umysłach
są prawie całkiem zużyte,

34
00:02:14,473 --> 00:02:17,445
ponieważ zbyt wiele robicie.

35
00:02:17,445 --> 00:02:21,894
Jesteście wyczerpani
i wasza uważność jest bardzo słaba.

36
00:02:21,894 --> 00:02:28,459
A w trakcie medytacji
nie skupiamy się na Wykonawcy –

37
00:02:28,459 --> 00:02:30,859
zostawiamy wszystko tak, jak jest.

38
00:02:30,859 --> 00:02:33,581
Na nic nie reagujemy,
niczego nie chcemy,

39
00:02:33,581 --> 00:02:35,878
niczego nie pragniemy.

40
00:02:35,878 --> 00:02:41,743
Dzięki temu energia po 
chwili ponownie zasila uważność.

41
00:02:41,743 --> 00:02:44,860
Pamiętajcie, że energia może
popłynąć dwoma kanałami –

42
00:02:44,860 --> 00:02:48,843
może zasilić działanie, 
myślenie, zmagania i dążenia;

43
00:02:48,843 --> 00:02:54,928
albo może zasilić uważność,
bez wzbudzania reakcji.

44
00:02:54,928 --> 00:02:57,628
Po chwili spędzonej na odpuszczaniu,

45
00:02:57,628 --> 00:02:59,895
zostawiając wszystko takie, jakie jest,

46
00:02:59,895 --> 00:03:03,429
zauważycie, że do waszej uważności 
zaczyna płynąć więcej energii.

47
00:03:03,429 --> 00:03:05,646
Dosłownie budzicie się,

48
00:03:05,646 --> 00:03:08,462
stajecie się bardziej świadomi.

49
00:03:08,462 --> 00:03:11,084
Wiecie, co oznacza słowo „Buddha”?

50
00:03:11,084 --> 00:03:13,511
To nie znaczy tak naprawdę „Oświecony”.

51
00:03:13,511 --> 00:03:17,579
Każdy znający język pāḷijski wie,

52
00:03:17,579 --> 00:03:20,483
że „Buddha” znaczy „Przebudzony”.

53
00:03:20,483 --> 00:03:22,273
To bardzo piękne słowo.

54
00:03:22,273 --> 00:03:25,966
Przebudzony, czyli ten, 
który się dosłownie obudził.

55
00:03:25,966 --> 00:03:30,965
Uważność jest wystarczająco silna,
ma wystarczająco dużo energii,

56
00:03:30,965 --> 00:03:34,405
aby zyskać głęboki wgląd w naturę rzeczy.

57
00:03:34,405 --> 00:03:37,985
Żeby zobrazować, co mam na myśli,
posłużę się kolejnym porównaniem,

58
00:03:37,985 --> 00:03:41,653
które często przytaczam
na początku odosobnienia.

59
00:03:41,653 --> 00:03:46,747
Pozwoli wam to jasno zrozumieć,
co mam na myśli, mówiąc o tym,

60
00:03:46,747 --> 00:03:52,555
dlaczego tak ważne jest nieporuszenie,
aby uzyskać jasny i głęboki wgląd.

61
00:03:52,555 --> 00:03:54,529
To jedno z moich 
dobrze znanych porównań,

62
00:03:54,529 --> 00:03:59,852
ponieważ ta sytuacja przydarzyła mi się 
osobiście, kiedy już tu zamieszkałem.

63
00:03:59,852 --> 00:04:03,588
Dla tych z was, którzy nie wiedzą –
tu jest nasz ośrodek medytacyjny,

64
00:04:03,588 --> 00:04:08,534
a jeśli wyjdziecie na zewnątrz za 
bramę, zobaczycie, że 500 metrów dalej

65
00:04:08,534 --> 00:04:13,367
znajduje się brama naszego 
klasztoru po drugiej stronie drogi.

66
00:04:13,367 --> 00:04:16,896
Mieszkam w tym klasztorze już 28 lat.

67
00:04:16,896 --> 00:04:19,388
28 lat? Tak, myślę, że mniej więcej tyle.

68
00:04:19,388 --> 00:04:24,266
Otworzyliśmy ten klasztor 28 lat temu.

69
00:04:24,266 --> 00:04:28,020
I przez pierwsze 7-8 lat, gdy 
przemierzałem drogę przez wzgórze,

70
00:04:28,020 --> 00:04:31,805
w górę zbocza lub w dół do głównej 
drogi znajdującej się u stóp wzgórza,

71
00:04:31,805 --> 00:04:34,545
za kazdym razem znajdowałem 
się w jakimś pojeździe.

72
00:04:34,545 --> 00:04:38,192
Ale pewnego dnia, a był to
piękny wiosenny poranek;

73
00:04:38,192 --> 00:04:40,921
akurat tego dnia było bardzo słonecznie,

74
00:04:40,921 --> 00:04:43,533
a że miałem mnóstwo czasu,

75
00:04:43,533 --> 00:04:48,102
postanowiłem wysiąść z auta
i wejść na wzgórze pieszo.

76
00:04:48,102 --> 00:04:52,118
Zdarzyło się to po raz pierwszy 
odkąd zamieszkałem tam 7 lat wcześniej.

77
00:04:52,118 --> 00:04:56,392
Wszedłem piechotą zamiast
pozwolić się zawieźć samochodem.

78
00:04:56,392 --> 00:05:00,484
Kiedy tak szedłem, doznałem 
bardzo dziwnego uczucia –

79
00:05:00,484 --> 00:05:05,506
nie mogłem w ogóle 
rozpoznać okolicy.

80
00:05:05,506 --> 00:05:10,541
Czułem się zupełnie tak, jakbym wchodził
na to wzgórze po raz pierwszy w życiu.

81
00:05:10,541 --> 00:05:14,942
Byłem zaskoczony, ponieważ
mieszkałem tam już od 7 lat.

82
00:05:14,942 --> 00:05:18,130
Zacząłem dostrzegać rzeczy,
których nigdy wcześniej nie zauważałem –

83
00:05:18,130 --> 00:05:23,474
skały i drzewa,
małą rzeczkę w dolinie;

84
00:05:23,474 --> 00:05:26,619
nie rozumiałem, dlaczego
nie zauważyłem tego wcześniej.

85
00:05:26,619 --> 00:05:29,853
Nie zwróciłem na to 
uwagi przez siedem lat.

86
00:05:29,853 --> 00:05:31,553
I wtedy stanąłem.

87
00:05:31,553 --> 00:05:35,449
Zatrzymałem się, zastygłem 
w bezruchu i tylko patrzyłem.

88
00:05:35,449 --> 00:05:40,065
Kiedy tak obserwowałem, 
otoczenie ponownie się zmieniło.

89
00:05:40,065 --> 00:05:44,444
Mogłem zobaczyć o wiele więcej
niż kiedykolwiek spodziewałem się ujrzeć –

90
00:05:44,444 --> 00:05:47,795
porosty na skałach,

91
00:05:47,795 --> 00:05:52,027
malutkie kwiaty 
wystające spośród traw;

92
00:05:52,027 --> 00:05:54,726
drobne szczegóły, które 
wcześniej mi umknęły.

93
00:05:54,726 --> 00:05:59,628
Co było jednak najbardziej 
zaskakujące w tym doświadczeniu:

94
00:05:59,628 --> 00:06:03,555
to, co widziałem, stało się 
piękniejsze niż kiedykolwiek.

95
00:06:03,555 --> 00:06:06,544
Ten widok był 
zachwycający, nawet kolory,

96
00:06:06,544 --> 00:06:09,193
choćby zwykła trawa –
jej soczysta zieleń

97
00:06:09,193 --> 00:06:14,379
mieniła się różnymi odcieniami 
zieleni; niektóre wręcz aż lśniły.

98
00:06:14,379 --> 00:06:16,978
Cały ten widok był
wprost urzekający.

99
00:06:16,978 --> 00:06:20,132
Stałem i patrzyłem tak 
może przez cztery-pięć minut,

100
00:06:20,132 --> 00:06:23,083
ciesząc oczy tym widokiem.

101
00:06:23,083 --> 00:06:26,361
Wtedy uderzyła mnie myśl –
dlaczego nie zauważyłem tego wcześniej?

102
00:06:26,361 --> 00:06:30,634
Dlaczego dostrzeżenie piękna 
tego miejsca zajęło mi aż 7 lat?

103
00:06:33,204 --> 00:06:35,983
Jedną z korzyści bycia mnichem jest to,

104
00:06:35,983 --> 00:06:38,834
że można poświęcić czas na 
rozmyślanie nad takimi kwestiami,

105
00:06:38,834 --> 00:06:41,793
żeby móc je właściwie 
zinterpretować; mnisi nie są tak zajęci.

106
00:06:41,793 --> 00:06:47,485
Szedłem więc w górę zbocza, 
rozmyślając nad tym, co się wydarzyło.

107
00:06:47,485 --> 00:06:52,802
Wyjaśnienie jest bardzo proste
i stanowi wspaniałe porównanie

108
00:06:52,802 --> 00:06:55,867
obrazujące, na czym tak 
naprawdę polega medytacja.

109
00:06:55,867 --> 00:06:59,686
Chodzi o podstawy biologii.

110
00:06:59,686 --> 00:07:02,417
Kiedy patrzysz na dany obiekt,

111
00:07:02,417 --> 00:07:05,602
światło pada na tylną ścianę 
twojego oka, na siatkówkę,

112
00:07:05,602 --> 00:07:08,383
i zachodzi reakcja chemiczna.

113
00:07:08,383 --> 00:07:13,550
Rzecz w tym, że jeśli patrzysz 
przez okno pędzącego samochodu,

114
00:07:13,550 --> 00:07:19,267
jeden obraz powstaje w twoim oku, 
ale nie zdąża w pełni się ukształtować,

115
00:07:19,267 --> 00:07:21,884
ponieważ za chwilę 
wypiera go następny obraz,

116
00:07:21,884 --> 00:07:26,133
a zaraz kolejny – trzeci obraz, 
czwarty obraz, piąty obraz.

117
00:07:26,133 --> 00:07:31,568
Obrazy pojawiają się tak szybko,
że żaden w pełni się nie kształtuje

118
00:07:31,568 --> 00:07:36,201
i wszystkie szczegóły są rozmyte.

119
00:07:36,201 --> 00:07:39,786
Dokładnie tak jak wtedy,
kiedy byłem w szkole

120
00:07:39,786 --> 00:07:43,835
i wywoływaliśmy zdjęcia
na lekcjach z nauk przyrodniczych.

121
00:07:43,835 --> 00:07:48,575
Jeśli wywoływaliście kiedyś zdjęcia, 
widzieliście, jak na papierze fotograficznym

122
00:07:48,575 --> 00:07:54,204
zachodzi reakcja chemiczna,
w wyniku której pojawia się obraz.

123
00:07:54,204 --> 00:07:55,646
Zajmuje to trochę czasu.

124
00:07:55,646 --> 00:08:00,774
Najpierw pojawiają się kontury,
potem można rozpoznać kształty,

125
00:08:00,774 --> 00:08:02,523
kolory stają się coraz bogatsze

126
00:08:02,523 --> 00:08:05,358
w miarę postępu procesu chemicznego.

127
00:08:05,358 --> 00:08:08,960
Trzeba poczekać może kilka
minut, czasem trzy do czterech,

128
00:08:08,960 --> 00:08:13,755
aż cały proces dobiegnie 
końca, żeby kolory się nasyciły.

129
00:08:13,755 --> 00:08:18,140
To bardzo przypomina proces,
który zachodzi wewnątrz twojego oka.

130
00:08:18,140 --> 00:08:22,306
Co zatem działo się, kiedy 
patrzyłem przez okno samochodu?

131
00:08:22,306 --> 00:08:29,159
Nawet kolory nie zdążyły w pełni 
się nasycić, były rozmyte, pastelowe.

132
00:08:29,159 --> 00:08:32,907
Ale kiedy wysiadłem 
z samochodu i poszedłem pieszo,

133
00:08:32,907 --> 00:08:36,158
moje oczy zyskały 
więcej czasu na patrzenie.

134
00:08:36,158 --> 00:08:42,204
Dzięki temu dostrzegłem nie tylko więcej 
detali, ale i kolory stały się bogatsze.

135
00:08:42,204 --> 00:08:45,374
Ale kiedy zatrzymałem się 
i zastygłem w bezruchu,

136
00:08:45,374 --> 00:08:48,467
dopiero wtedy obrazy 
nabrały pełnych kształtów

137
00:08:48,467 --> 00:08:51,024
i mogłem zobaczyć, jak
naprawdę wygląda okolica.

138
00:08:51,024 --> 00:08:57,824
Nie tylko kształty, także kolory
zdążyły wystarczająco się nasycić.

139
00:08:57,824 --> 00:09:04,706
Stojąc nieruchomo, mogłem dostrzec 
o wiele więcej piękna na tym wzgórzu.

140
00:09:04,706 --> 00:09:08,571
Kolory były naprawdę 
intensywne i nasycone,

141
00:09:08,571 --> 00:09:13,225
obrazy miały teksturę, widziałem 
ich szczegóły, to było urzekające.

142
00:09:13,225 --> 00:09:17,925
Uświadomiłem sobie, że to porównanie 
dobrze obrazuje sposób, w jaki żyjemy.

143
00:09:17,925 --> 00:09:24,574
Większość z was przeżywa swoje życie,
patrząc przez okno pędzącego samochodu.

144
00:09:24,574 --> 00:09:27,441
Żyjemy w tak dużym pośpiechu.

145
00:09:27,441 --> 00:09:30,571
Wydaje nam się, że dobrze 
widzimy, co znajduje się za oknem –

146
00:09:30,571 --> 00:09:32,571
ludzi, z którymi 
żyjemy, ich własne życie,

147
00:09:32,571 --> 00:09:34,454
nawet ulicę, na której mieszkamy.

148
00:09:34,454 --> 00:09:37,119
Jeśli jeszcze tego nie 
robiliście, rzucam wam wyzwanie –

149
00:09:37,119 --> 00:09:42,406
kiedy wrócicie do domu, udajcie 
się na sam koniec waszej ulicy.

150
00:09:42,406 --> 00:09:43,889
Może robiliście tak jak ja

151
00:09:43,889 --> 00:09:47,314
i przez wiele lat przemierzaliście 
tę ulicę wyłącznie samochodem.

152
00:09:47,314 --> 00:09:49,929
Tym razem przejdźcie się 
wzdłuż waszej ulicy piechotą –

153
00:09:49,929 --> 00:09:52,888
zauważycie rzeczy, których
nigdy wcześniej nie dostrzegaliście.

154
00:09:52,888 --> 00:09:56,673
Będziecie w szoku, 
widząc, ile przegapiliście,

155
00:09:56,673 --> 00:09:59,459
nawet patrząc na waszą ulicę.

156
00:09:59,459 --> 00:10:03,140
A wyobraźcie sobie, jak 
wielu rzeczy nie dostrzegacie

157
00:10:03,140 --> 00:10:08,453
w waszych własnych ciałach 
i umysłach, ponieważ tak szybko pędzicie.

158
00:10:08,453 --> 00:10:10,889
Dlatego tutaj zwalniamy,

159
00:10:10,889 --> 00:10:14,255
możemy nawet osiągnąć 
doskonałe nieporuszenie –

160
00:10:14,255 --> 00:10:18,490
dopiero wtedy umysł, wszystkie zmysły,

161
00:10:18,490 --> 00:10:24,540
mają szansę w pełni 
doświadczyć rzeczywistości.

162
00:10:24,540 --> 00:10:28,587
Wtedy nie tylko 
postrzeganie staje się głębsze

163
00:10:28,587 --> 00:10:34,322
i wrażenia zmysłowe – silniejsze,

164
00:10:34,322 --> 00:10:37,691
lecz także wszystko nabiera piękna.

165
00:10:37,691 --> 00:10:42,505
To według mnie jedna z niespodziewanych
korzyści płynących z medytacji –

166
00:10:42,505 --> 00:10:47,320
to nie tylko rozmyślania
i doświadczanie wspaniałych wglądów,

167
00:10:47,320 --> 00:10:51,021
lecz także czysta radość i szczęście.

168
00:10:51,021 --> 00:10:55,404
Życie staje się 
piękniejsze, kiedy zwalniasz.

169
00:10:55,404 --> 00:10:57,921
Doświadczasz wtedy więcej szczęścia.

170
00:10:57,921 --> 00:11:02,222
Z początku nie uświadamiałem 
sobie, o co tak naprawdę chodzi,

171
00:11:02,222 --> 00:11:08,185
dopóki nie przypomniałem 
sobie o „Wykonawcy” i „Wiedzącym”.

172
00:11:08,185 --> 00:11:13,619
Tak wiele robisz, tak szybko 
pędzisz, tak dużo myślisz,

173
00:11:13,619 --> 00:11:18,342
że twój biedny spracowany
umysł jest zmęczony,

174
00:11:18,342 --> 00:11:21,937
przez co uważność jest bardzo słaba.

175
00:11:21,937 --> 00:11:26,352
Ale jeśli zatrzymasz się, 
zwolnisz, twoja uważność zyska na sile;

176
00:11:26,352 --> 00:11:33,257
obudzisz się, a mentalna energia, 
którą poczujesz, będzie szczęściem.

177
00:11:33,257 --> 00:11:34,656
To jest właśnie to.

178
00:11:34,656 --> 00:11:37,654
Wielu ludzi tego doświadczyło –

179
00:11:37,654 --> 00:11:41,438
wstajecie rano i do 
niczego się nie nadajecie,

180
00:11:41,438 --> 00:11:43,923
dopóki nie wypijecie
pierwszej kawy.

181
00:11:43,923 --> 00:11:46,788
Niektórzy ludzie tacy 
są, zrzędliwi i źli –

182
00:11:46,788 --> 00:11:49,768
daj im filiżankę kawy,
a będą szczęśliwi.

183
00:11:49,768 --> 00:11:52,070
Dlaczego tak jest?

184
00:11:52,070 --> 00:11:57,005
Dlatego, że filiżanka kawy lub 
herbaty daje wam zastrzyk energii –

185
00:11:57,005 --> 00:12:01,034
a kiedy człowiek ma więcej 
energii, czuje się szczęśliwszy.

186
00:12:02,564 --> 00:12:04,751
Tak działa mózg.

187
00:12:04,751 --> 00:12:07,077
Jednym z powodów, dla których 
ludzie są przygnębieni i źli,

188
00:12:07,077 --> 00:12:09,338
jest przepracowanie i przemęczenie.

189
00:12:09,338 --> 00:12:12,095
Ludzie są sfrustrowani
i zmagają się z ciężkimi problemami,

190
00:12:12,095 --> 00:12:14,009
mają ciągły deficyt energii.

191
00:12:14,009 --> 00:12:16,729
To jeden z powodów, dla których 
ludzie nie są szczęśliwi,

192
00:12:16,729 --> 00:12:19,708
a stają się zrzędliwi, 
źli i przygnębieni.

193
00:12:21,478 --> 00:12:24,120
Naucz się, jak zwolnić 
tempo i się zatrzymać.

194
00:12:24,120 --> 00:12:26,835
Twoja uważność
będzie wtedy mocniejsza,

195
00:12:26,835 --> 00:12:30,432
a ty będziesz radośniejszy.

196
00:12:30,432 --> 00:12:32,936
To dla mnie bardzo ważne…