1
00:00:00,001 --> 00:00:02,871
„Czy skupienie vipassany 
i skupienie samathy to jedno i to samo?

2
00:00:02,896 --> 00:00:06,042
Czy jhāna jest niezbędna 
do osiągnięcia wyzwolenia?”.

3
00:00:06,067 --> 00:00:09,540
Nie ma różnicy między skupieniem 
vipassany a skupieniem samathy.

4
00:00:09,540 --> 00:00:11,239
Jest po prostu skupienie.

5
00:00:11,264 --> 00:00:14,699
Słowo „samādhi”, 
czyli skupienie, nie oznacza

6
00:00:14,724 --> 00:00:22,452
koncentracji – to jedno z najbardziej 
absurdalnych tłumaczeń tego terminu.

7
00:00:22,477 --> 00:00:26,180
Znaczyć może „nieporuszenie”,

8
00:00:26,205 --> 00:00:28,252
ale nie „koncentracja”.

9
00:00:28,277 --> 00:00:31,546
Koncentracją jest to, do 
czego zmuszano mnie w szkole,

10
00:00:31,571 --> 00:00:34,127
kiedy nauczyciel stał nade mnę i krzyczał:

11
00:00:34,161 --> 00:00:36,600
„Skoncentruj się!”.

12
00:00:36,600 --> 00:00:40,680
To słowo do dziś 
bardzo źle mi się kojarzy.

13
00:00:40,680 --> 00:00:44,675
Albo to, co działo się 
podczas II Wojny Światowej –

14
00:00:44,700 --> 00:00:49,320
były obozy koncentracyjne. 
Ludzie czasem tu myślą: „Rany,

15
00:00:49,320 --> 00:00:53,927
jestem w obozie koncentracyjnym, 
podczas medytacji każą mi się koncentrować.

16
00:00:53,952 --> 00:00:58,040
To jest obóz koncentracyjny. 
W co ja się wpakowałem?”.

17
00:00:58,040 --> 00:01:02,840
To nie obóz koncentracyjny, 
tu panuje spokój i szczęście.

18
00:01:02,840 --> 00:01:07,300
Dużo bardziej przypomina to 
kurort niż obóz koncentracyjny.

19
00:01:07,300 --> 00:01:10,440
To Klub Med. Co przez to rozumiem?

20
00:01:10,440 --> 00:01:15,680
Klub Medytacyjny Serpentine.

21
00:01:15,680 --> 00:01:22,195
Co więc oznacza „samādhi”? 
Oznacza nieporuszenie.

22
00:01:22,220 --> 00:01:24,358
Podczas ostatniego 
odosobnienia pory deszczowej

23
00:01:24,383 --> 00:01:32,600
jedna z osób, przebywających tu 
przez całe trzy miesiące, pewna Chinka,

24
00:01:32,600 --> 00:01:37,983
powiedziała mi później: „To niezwykłe, 
że nazywasz medytację nieporuszeniem”.

25
00:01:38,008 --> 00:01:44,600
Przeczytała āgamy, odpowiedniki 
sutt pāḷijskich w języku chińskim.

26
00:01:44,625 --> 00:01:46,727
W kontekście  związanym z „samādhi”

27
00:01:46,752 --> 00:01:52,642
 chińskie tłumaczenie ani trochę nie 
nawiązywało do pojęcia koncentracji.

28
00:01:52,667 --> 00:01:56,338
Istnieją dwa znaki – 
prawdopodobnie źle je wymówię –

29
00:01:56,363 --> 00:01:59,363
„Zhi” i „Guan” 
[止觀 – zhǐ guān: samatha-vipassana].

30
00:01:59,388 --> 00:02:01,064
 „Zhi” oznacza „uspokojenie” [śamatha],

31
00:02:01,089 --> 00:02:06,935
a „Guan” oznacza 
„patrzeć poprzez, patrzeć na” [vipaśyanā].

32
00:02:06,960 --> 00:02:10,840
Nieporuszony i uważny.

33
00:02:10,840 --> 00:02:14,894
Takie było chińskie tłumaczenie 
powiązane ze słowem „samādhi”

34
00:02:14,919 --> 00:02:17,415
we wszystkich chińskich zapiskach.

35
00:02:17,440 --> 00:02:19,655
Nie miało to nic wspólnego z koncentracją.

36
00:02:19,680 --> 00:02:23,120
Nieporuszony i świadomy.

37
00:02:23,120 --> 00:02:26,260
Wspaniale jest mieć tego 
rodzaju potwierdzenie.

38
00:02:26,260 --> 00:02:29,802
A kiedy już zrezygnujecie 
ze słowa „koncentracja”,

39
00:02:29,827 --> 00:02:32,728
rozwiąże to wszystkie wasze 
dylematy związane z tym,

40
00:02:32,753 --> 00:02:35,982
czym jest samādhi i na czym polega

41
00:02:36,007 --> 00:02:43,355
konflikt między vipassaną a samathą, 
który jest już zresztą przestarzały.

42
00:02:43,380 --> 00:02:46,360
Nie ma żadnego konfliktu.

43
00:02:46,360 --> 00:02:48,120
Samādhi.

44
00:02:48,120 --> 00:02:49,620
Nieporuszenie

45
00:02:49,620 --> 00:02:51,330
i patrzenie do wewnątrz.

46
00:02:51,330 --> 00:02:54,780
Spokój i wgląd połączone

47
00:02:54,780 --> 00:02:58,460
w ten jeden wyraz – samādhi.

48
00:02:58,460 --> 00:03:01,760
Tego właśnie doświadczamy, 
ponieważ kiedy jesteśmy nieporuszeni,

49
00:03:01,760 --> 00:03:04,960
jesteśmy uważni, a kiedy jesteśmy 
uważni, stajemy się nieporuszeni.

50
00:03:04,960 --> 00:03:08,080
Pamiętacie porównanie, które 
przytoczyłem pierwszego wieczoru,

51
00:03:08,080 --> 00:03:10,820
o wchodzeniu na wzgórze?

52
00:03:10,820 --> 00:03:13,140
Jeśli idziesz szybko,

53
00:03:13,140 --> 00:03:16,669
nic nie widzisz, nie jesteś uważny. 
Nie jesteś świadomy.

54
00:03:16,694 --> 00:03:20,960
Wszystko porusza się zbyt szybko, 
twoje zmysły nie odbierają niczego w pełni.

55
00:03:20,960 --> 00:03:23,888
Kiedy idziesz wolniej, 
jesteś bardziej uważny,

56
00:03:23,920 --> 00:03:26,296
widzisz więcej i jest 
to bardziej zachwycające.

57
00:03:26,320 --> 00:03:31,360
Kiedy się zatrzymujesz i zastygasz, 
wtedy doświadczasz wglądu,

58
00:03:31,360 --> 00:03:36,360
wtedy postrzegasz wszystko we właściwy 
sposób i doświadczasz też szczęścia.

59
00:03:36,360 --> 00:03:40,920
Spokój, wgląd i radość

60
00:03:40,920 --> 00:03:46,100
są nierozłączne. Nie wiem, dlaczego 
ludzie wciąż pomijają kwestię radości.

61
00:03:46,100 --> 00:03:51,020
Pomijają radość, ponieważ myślą, 
że medytacja to ciężka praca:

62
00:03:51,020 --> 00:03:55,000
„Będę oświecony. Muszę się do tego 
przyłożyć. Jeśli mam doświadczyć wglądu,

63
00:03:55,010 --> 00:03:56,715
muszę włożyć w to ciężką pracę.

64
00:03:56,740 --> 00:03:59,916
Skoro mam osiągnąć jhānę, 
muszę się naprawdę przyłożyć”.

65
00:03:59,940 --> 00:04:03,280
Wielu ludzi starało się naprawdę 
mocno i nie mieli żadnego wglądu.

66
00:04:03,280 --> 00:04:05,163
Ciężka praca to żadne nieporuszenie.

67
00:04:05,188 --> 00:04:09,274
Ciężka praca to żadne szczęście.

68
00:04:09,299 --> 00:04:13,140
To błędny kierunek.

69
00:04:13,140 --> 00:04:23,239
Nieporuszony, „Zhi”… może to stąd pochodzi 
nasze dźwiękonaśladowcze: „ćśśś…”.

70
00:04:23,264 --> 00:04:27,040
Czy tak jest? Nie wiem – są tu 
jacyś lingwiści? Raczej nie.

71
00:04:27,040 --> 00:04:30,620
Oraz „guan” – po prostu patrzeć.

72
00:04:30,620 --> 00:04:32,568
To piękne słowo. 
Tym jest właśnie medytacja:

73
00:04:32,593 --> 00:04:37,735
bądź nieporuszony 
i uważny – to jest samādhi.

74
00:04:37,760 --> 00:04:40,849
Tym jest skupienie wglądu, 
skupienie spokoju.

75
00:04:40,874 --> 00:04:43,001
W obu przypadkach to samādhi.

76
00:04:43,026 --> 00:04:47,320
Także „sukha samādhi”, 
również skupienie szczęścia.

77
00:04:47,320 --> 00:04:52,804
Jeśli więc myślisz, że masz samādhi, 
ale nie masz uśmiechu na twarzy,

78
00:04:52,828 --> 00:04:56,403
przykro mi – to nie jest samādhi.

79
00:04:57,728 --> 00:04:59,419
Możesz się koncentrować.

80
00:04:59,420 --> 00:05:01,961
Możesz być nieporuszony na zewnątrz,

81
00:05:01,986 --> 00:05:07,125
jak strażnicy przed pałacem 
Buckingham – ależ oni są nieporuszeni!

82
00:05:07,150 --> 00:05:09,803
Myślicie, że doznają zaraz 
Przebudzenia? Myślicie, że są w jhānie?

83
00:05:09,828 --> 00:05:13,980
W żadnym razie – to wszystko 
siła i totalna kontrola.

84
00:05:13,980 --> 00:05:18,703
Nie tak powinno się medytować, 
nie jak strażnik pałacu Buckingham.

85
00:05:18,728 --> 00:05:22,767
Sposobem na osiągnięcie nieporuszenia 
jest całkowite rozluźnienie.

86
00:05:22,792 --> 00:05:28,453
Nieporuszony, uważny, szczęśliwy.
To jest właściwy sposób.

87
00:05:28,478 --> 00:05:30,208
„Czy jhāna jest niezbędna 
do osiągnięcia wyzwolenia?”.

88
00:05:30,233 --> 00:05:35,615
Oczywiście, że tak. 
Mowa o Ośmiorakiej Ścieżce.

89
00:05:35,640 --> 00:05:38,315
Ostatnią częścią Ośmiorakiej Ścieżki

90
00:05:38,340 --> 00:05:43,742
jest Właściwe Skupienie albo 
Właściwe Nieporuszenie. Samma samādhi.

91
00:05:43,767 --> 00:05:49,857
Jest to wymieniane w wielu 
suttach, setki razy bez wyjątku,

92
00:05:49,882 --> 00:05:56,527
a to słowa Buddhy, opisują pierwszą, 
drugą, trzecią, czwartą jhānę i nic więcej.

93
00:05:56,552 --> 00:05:58,559
Po prostu jhāny.

94
00:05:58,584 --> 00:06:03,660
Gdyby jhāny nie były konieczne, Buddha 
w swej wielkiej mądrości i współczuciu

95
00:06:03,660 --> 00:06:07,560
nauczałby o siedmiorakiej ścieżce.

96
00:06:07,560 --> 00:06:10,002
Ale mówił o Ośmiorakiej Ścieżce, 
ponieważ każda z jej części

97
00:06:10,027 --> 00:06:13,064
jest absolutnie niezbędna 
do osiągnięcia Przebudzenia.

98
00:06:13,089 --> 00:06:17,817
Jhāna jest tak samo niezbędna 
jak przestrzeganie wskazań.

99
00:06:18,873 --> 00:06:22,411
Czasem ludzie myślą: „Czemu 
nie przejść od razu do rzeczy  –

100
00:06:22,436 --> 00:06:25,823
zacząć medytować, bez 
przestrzegania wskazań?”.

101
00:06:25,848 --> 00:06:29,102
Praktykują więc pięcioraką ścieżkę,

102
00:06:29,127 --> 00:06:35,094
ponieważ trzy części dotyczą 
w całości wskazań i postępowania.

103
00:06:35,119 --> 00:06:40,120
Przebudzenia można doznać wyłącznie dzięki 
praktykowaniu całej Ośmiorakiej Ścieżki.

104
00:06:40,120 --> 00:06:46,020
Tak, jhāna jest konieczna do wyzwolenia, 
nie ma co do tego żadnych wątpliwości.

105
00:06:46,020 --> 00:06:53,480
Jakieś głosy sprzeciwu? Dobrze jest się 
posprzeczać na wieczór, to orzeźwiające.

106
00:06:53,480 --> 00:06:55,780


107
00:06:55,780 --> 00:07:00,586
A jeśli macie wątpliwości, pokażę wam 
pisma bezpośrednio cytujące słowa Buddhy,

108
00:07:00,611 --> 00:07:06,006
gdzie jest to napisane bardzo 
wyraźnie i bez cienia wątpliwości.

109
00:07:06,031 --> 00:07:10,820
Następne pytanie. Kiedy jestem zmęczony, 
podczas medytacji pojawiają się złe myśli…